سیدمهدی سیدی- روزنامه شهرآرا
در مورد گویش مشهدی بین خود مشهدی ها هم اختلاف نظر زیاد است!خیلی ها دوست ندارند از آن استفاده کنند.این موضوع از کجا ناشی می شود؟
من معتقدم در حق گویش مشهدی که الان بسیار هم غریب واقع شده است، بد کاری کردهاند و فقط نوع عامیانه این گویش را مشهدی میگویند.
درحالیکه
ما گویش مشهدی را درشعر بزرگانی چون ملک الشعرای بهار و عماد خراسانی به
زیبایی داریم، اما متاسفانه در دهه هفتاد زمانی که فردی در رادیو و
تلویزیون نقش یک پیرزن غرغروی مشهدی را بازی میکرد و به عمهخانم مشهور
بود، بعدها نیز صداوسیما همان شیوه را ادامه داد و الان هم دارند همان را
تکرار میکنند و مردم را متنفر کردهاند از این گویش؛ در حالیکه گویش اصیل
و شیرین مشهدی مردم را جذب میکند.
بنابراین واژگانی که مردم مشهد و
توس به کار میبرند از نجیبترین و درستترین و با قدمتترین واژههای زبان
فارسی است، چراکه خراسان خاستگاه زبان فارسی است و ادبیات اینجا شکل گرفته
است و بسیاری از واژههای اصیل و قدیمی که هنوز پدربزرگها و مادربزرگهای
ما به درستی و زیبایی استفاده میکنند در اولین لغت نامه زبان فارسی
(لغت نامه فرس) که متعلق به اسدیتوسی است آمده است. به عنوان مثال مردم
مشهد به ویار میگویند «زِروانه» که این واژه همان «آرزوانه» است که واژه
بسیار زیبایی است و در تمام متون فارسی آمده است.
ولی متاسفانه با این
روشی که الان جا افتاده، گویش مشهدی توهینآمیز شده است و اگر کسی مشهدی
صحبت کند او را نادان و ابله فرض میکنند و متاسفانه صداوسیما هم دارد به
این موضوع کمک میکند؛ مسئله دیگر دراین رابطه این است که مسئولان این
شهر، اغلب غیرمشهدی هسستند و به همیندلیل در برابر گویش مشهدیها مقاومت
میکنند.ولی باید این را بدانیم که یکی از ویژگیهای منحصر به فرد مشهد
زیارتیبودن آن است و اینکه ما از همه ایران در اینجا اقوامی با آداب و
رسوم گوناگون داشتهایم و در واقع میتوان گفت که مشهد روزگاری چهارراه
فرهنگی ایرانزمین و نماد تلاقی فرهنگها بوده است.
دلیلی مشخصی برای این گفته وجود دارد؟
بله.
مثلا یکی از فرهنگهای کهن ایران، آیین چراغبرات است که آیین ایرانی
پیوند خورده با اسلام است.ما خراسانیها به دلیل عقاید خاص اسلامی مان این
آیین را در ماه شعبان انجام میدهیم و شب چراغبرات در کل خراسان رایج است.
به معنای دیگر بهترین جایی که میتوانیم ارزشهای خراسان بزرگ را در آن به
عنوان نمونه مشاهده کنیم، مشهد است.ولی اینکه چرا با گویش این شهر این
رفتار می شود، جای سؤال است.
پست جالبی بود اما لهجه مشهدی درست است بجای گویش