بنیاد فردوسی برنامه‌های هزاره سرایش شاهنامه را اعلام کند

با تصویب طرح اولیه هزاره شاهنامه در یونسکو، این سازمان با انتشار نامه‌ای رسمی خواستار اعلام برنامه جمهوری اسلامی ایران برای هزاره سرایش شاهنامه شد. 

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، متن نامه یونسکو به بنیاد فردوسی به شرح زیر است:
«به اطلاع بنیاد می‌رساند با توجه به انطباق هزاره سرایش شاهنامه با ضوابط یونسکو برای ثبت سده و هزاره رخدادهای فرهنگی، ثبت این هزاره پس از طرح در صد و هشتاد و یکمین شورای اجرایی یونسکو که به انجام و تصویب اعضا رسید، مقرر شد پیشنهاد هزاره از سوی بنیاد و به نام ایران در سی و پنجمین کنفرانس عمومی دوسالانه یونسکو در مهر و آبان مطرح و رسما اعلام شود».
این نامه از طرف محمدرضا سعیدآبادی دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران به بنیاد فردوسی ابلاغ شده است.

28اردیبهشت بزرگداشت خیامی

حکیم عمر خیامی 

ابوالفتح و بقولی ابوحفص غیاث الدین عمر بن ابراهیم نیشابوری معروف به حکیم عمر خیام ، حکیم ، ریاضیدان و شاعر نامی ایران در قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری ( قرن یازدهم و دوازدهم میلادی ) است. این دانشمند کم نظیر ایرانی بین سالهای 430 تا 440 هجری در نیشابور یا حوالی آن متولد شد. وی یکی از بزرگترین ریاضیدانان و منجمان دوران اسلامی است و رساله ی جبر او یکی از برجسته ترین آثارقرون وسطایی در این علم شناخته شده است.

در مشرق زمین به واسطه سهم عمده ای که در اصلاح سال و ماه برای وی قائل بودند ، شهرت داشت و در اروپا به سبب ترجمه ی انگلیسی رباعی های او توسط فیتز جرالد درسال 1859 میلادی ( 1275 هجری ) شهرت یافت . سبب شهرت او به خیام دقیقا معلوم نیست اما احتمال داده اند که پدرش خیمه دوز بوده است ، تفصیل زندگی او نیز با روایت های افسانه آمیز مخلوط گشته است . به موجب این روایت وی درکودکی با خواجه نظام الملک طوسی و حسن صباح همشاگردی  بوده است.

خیام بنا به قول مشهور به عراق و خراسان سفر کرد و غالباً به تدریس حکمت ومطالعه در علوم ریاضی اشتغال داشت . خیام در علم پزشکی نیز دست داشته و سلطان سنجر پسر ملکشاه را که به بیماری آبله دچار شده بود درمان کرده است.

از جمله آثار خیام رساله ای در جبر و مقابله ، رساله ای به نام " فی شرح ما اشکل من مصادرات اقلیدس" ، همچنین مختصری در طبیعات ، رساله ای در وجود و رساله ای درکون و تکلیف است.

در تذکره ها چند رساله ی دیگر به او نسبت داده اند ، از آن جمله است نوروزنامه که درصحت انتساب آن به وی تردید کرده اند و غیر از اینها چند شعر عربی و تعدادی رباعی فارسی است .

شهرت عمده ی این عالم حکیم ِ بزرگ ، به واسطه رباعی های حکیمانه اوست که درسراسر جهان شهرت دارد و به بیشتر زبانهای دنیا از جمله فرانسوی ، انگلیسی ، آلمانی ، ایتالیائی ، روسی ، عربی، ترکی و ارمنی ترجمه شده و به چاپ رسیده است. از جمله این چاپها می توان نسخه ژکوفسکی و آربری را نام برد.

هر چند شهرت بخل او در تعلیم به ظاهر اساسی ندارد ، اما واضح است که وی پر گوئی را دوست نمی داشته زیرا نه به تألیف کتاب های مفصل پرداخته و نه شاگران معروفی دارد ، حتی رباعی های بدیع ،  لطیف فارسی و مشهور خود را زیاد نگفته و احتمال دارد که به سبب اشتغال به علم و حکمت تا حدی شاعری را دون شأن خود می دانسته و آن رباعی ها را هم به عنوان یک شاعر نسروده است .  با توجه به این مطلب در قدیم نیز شهرت او به فن شاعری نبوده است.

در باب رباعی های منسوب به خیام و این که چه مقدار از این رباعی ها از اوست و چه مقدار به نام اوست .  بین محققان قرن حاضر اختلاف است تا آنجا که تنی چند انتساب این رباعی ها را به حکم عمر خیام منکر شده و خیام ریاضیدان و خیام شاعر را دو تن پنداشته اند ، اما برخلاف این تصور ، ازقدیمی ترین مآخذی که در آنها از رباعی های خیام ذکری  به میان آمده ،  " تاریخ الحکماء " شهرزوری و " مرصاد العباد " نجم الدین رازی است و پس از آن " جهانگشای جوینی " ، " تاریخ گزیده " و " مونس الاحرار" را می توان نام برد ، اگر چه درکتابهای قدیم هم اشاراتی به شعر فارسی او شده است  . از رباعی های خیام که باعث شهرت او شده ، نسخه ی جامع وکامل وموثقی در دست نیست و بسیار از آنچه به اومنسوب است مجهول و منحول می باشد  و به این جهت در تعداد واقعی رباعی های اوجای بحث است.

مضمون عمده ی رباعی های او شک ، حیرت و توجه به مرگ و فنا و تذکار و اغتنام عمراست و از بعضی جهت ها افکار او به افکار ابوالعلاء معری شاعر معروف عرب در قرن پنجم هجری شباهت دارد و این موارد شباهت نیز قابل توجه است.

در حاشیه های چهار مقاله نظامی عروضی سمرقندی درباره ی خیامی (خیام ) به قلم میرزا محمد خان قزوینی چنین آمده است:

قدیمی ترین کتابی که ذکری از عمر خیام نموده ، چهار مقاله ی عروضی سمرقندی ، معاصرخیام بوده که در سال506 هجری در بلخ در مجلس " انس " به خدمت اورسیده  است و درسال 530 هجری در نیشاپور قبر او را زیارت کرده و دو حکایت را که درباره ی عمر خیامی ذکر می کند صحیح ترین و قدیم ترین مآخذ ترجمه ی حال اوست.

در مورد علت کتابت تاریخ جلالی نوشته اند ، ملکشاه سلجوقی در سال 467 هجری ، خیام وعده ای از منجمان معروف آن زمان را مأمور اصلاح سال و ماه ایرانی کرد. نتیجه این اصلاح را " تاریخ جلالی " می نامند که آغاز آن بنا برقول  مشهور، دهم رمضان سال 471 هجری ( 15 مارس 1079میلادی ) بود که روز اول حمل (فرورین ) را نوروز مقررداشتند. ازآن تاریخ ، نوروز هنگام حلول خورشید  در نیمه حوت ( اسفند ) بود و آنچه این منجمان انجام دادند مبدأ تقویم ها شد.

تقویم جلالی ، تقویمی است خورشیدی ( که تقویم خورشیدی فعلی ایران بر همان اساس است ) مبدأ این تقویم روز جمعه نهم رمضان سال 471 هجری قمری ( مطابق با 15 مارس سال 1079 میلادی و اوّل فروردین سال 458 هجری خورشیدی برحسب تقویم کنونی ایران ) است. سال جلالی از اول بهار ( نوروز سلطانی ) آغاز می شود و مرکب از 12 ماه 30 روزه و 5 (و در سالهای کبیسه 6) روز اضافی به دنبال ماه دوازدهم است.

نام ماهها همان نامهای قدیم ایران است. کبیسه هر چهار سال یک بار اجرا می شود (کبیسه ی رباعی ) ولی در هر 33 و یا 29 سال یک بار کبیسه پس از 5 سال اجرا می گردد ( کبیسه ی خماسی ) . روز اول سال جلالی روزی است که خورشید بین ظهر روز قبل و ظهرآن روز وارد برج حمل شود ( و به عبارت دیگر شروع سال جلالی مطابق است با ظهر روز و ورود  خورشید در برج حمل ) و با این قرارداد ، سال جلالی ، به عکس سال مسیحی ( تقویم یولیایی و بعد تقویم گرگوری ) که در هر 100000 سال نزدیک سه روز با سال خورشیدی اختلاف پیدا می کند ، همیشه با سال خورشیدی مطابقت دارد و آن را می توان دقیقترین تقویم جهان دانست .

همچنین در این سال ، تأسیس رصد خانه ای برای ملکشاه انجام گردید  و گروهی از اعیان منجمان ، همانند عمر بن ابراهیم خیامی و ابوالمظفراسفزاری و میمون بن نجیب واسطی و چند تن دیگر در انجام این امر عمل کردند. به طوری که " ابن اثیر " نوشته است ، هزینه ی این کار بس گران بود ، مالی بسیار خرج آن شد و رصد خانه تا سال 458 هجری که ملکشاه جهان را بدرود گفت دایر بود اما پس از وفات او از میان رفت.

گفته می شود ، وفات حکیم عمر خیام بین سالهای 508 تا 530 هجری بوده است ، در مورد مرگ او چنین نقل می کند :

" در سنه سته و خمس مئه " ( 508 هجری ) به شهر بلخ در کوی برده فروشان در سرای امیر ابوسعید جره ، خواجه امام عمر خیامی و خواجه امام مظفر اسفزاری نزول کرده و بدان خدمت پیوسته بودم . در میان مجلس عشرت از حجة الحق عمر شنیدم که او گفت : " گور من در موضعی باشد که هر بهاری ، شمال برمن گل افشان می کند  " مرا این سخن مستحیل نمود و دانستم که چون اویی  گزاف نگوید. چون سنه ثلاثین ( 530 هجری)  به نیشابور رسیدم ، چهار سال بود که آن بزرگ روی در نقاب خاک کشیده بود و عالم سفلی از او یتیم مانده ، و او را بر من حق استادی بود. آدینه ای به زیارت او رفتم و یکی را با خود ببردم که خاک او بمن نماید. مرا بگورستان حیره (جره) بیرون آورد ، و بر دست چپ گشتم ، در پایین دیوارِ باغی خاک او دیدم  نهاده ، و درختان امرود و زرد آلو سر از باغ بیرون کرده و چندان برگ شکوفه برخاک او ریخته بود که خاک او در زیر گل پنهان شده بود ، و مرا یاد آمد آن حکایت که به شهر بلخ از او شنیده بودم گریه بر من افتاد که در بسیط عالم و اقطار  ربع مسکون ، اورا هیچ جای نظیری نمی دیدم . ایزد تبارک و تعالی جای اودر جنان کناد . بمـَنـِّه و کرمه ...."

آنچه از مصنفات عمر خیام باقی است یا آنکه مورخان ذکر کرده اند بدین  شرح است :

1-  رساله ای در جبر و مقابله که مهمترین تألیف وی در ریاضیات است که آن را به نام قاضی القضاة ابوطاهر تدوین کرده است. این رساله در سال 1851 میلادی توسط ( فرانسواوپکه ) به زبان فرانسوی ترجمه و تفسیر شده و همراه با متن عربی آن به چاپ رسیده است.

دکتر غلامحسین مصاحب آن را به فارسی ترجمه کرده است. این ترجمه همراه با رساله های دیگر از خیام و بحث در آنها در سال 1339  خورشیدی توسط انجمن آثار ملی ایران در کتاب " حکیم عمر خیام به عنوان عالم جبر " به چاپ رسیده است.

2-    رساله " فی شرح ما اشکل من مصادرات " کتاب اقلیدس که در کتابخانه لیدن در هلند نگاهداری می شود.

3-    " زیج ملکشاهی " که خیام یکی از مؤلفان آن بوده است.

4-    مختصری در طبیعیات

5-  رساله ای در وجود که به زبان پارسی است ، و آنرا به نام فخر الملک بن مؤید تألیف نموده است. این رساله در موزه بریتانیا ، در لندن موجود است و عنوانش در نسخه ی مذکورچنین است: "  رسالة بالعجمیه لعمربن الخیام فی کلیات الوجود."

6-    رساله ای در کون و تکلیف . این سه رساله ی اخیر را شهرزوری به  او نسبت داده است.

7-    لوازم الامکنه

8-    رسالة فی الاحتیال معرفة مقداری الذهب و الفضة فی جسم مرکب منهما که درکتابخانه گوته در آلمان نگهداری می شود .

9-    رسالة مسمی  به لوازم الامکنه در فصول و علت اختلاف هوای بلاد واقلیم . این دو رساله ی اخیر در تاریخ الفی به او نسبت داده شده است.

10- نوروزنامه ، رساله ای به فارسی در پیدایش جشن نوروز و واضع آن و آداب شاهان ایران در این جشن .

11- رباعیات عمر خیام : رباعیات عمر خیام علاوه بر آنکه بطور مکرر در ایران و هند  به چاپ رسیده است ، و به بسیاری از زبانهای اروپائی از جمله لاتین ،  فرانسه ، انگلیسی ، آلمانی ، دانمارکی ، روسی و ...  ترجمه شده است . شهرت خیام را در اروپا و به ویژه در انگلستان و آمریکا به مراتب بیشتر از شهرت او در میهن خود یعنی ایران نموده است ، و علت عمده این اشتهار فوق العاده آن است که یکی از بزرگان انگلیس موسوم به ادوارد فیتز جرالد Fitzgerad  Edward، رباعیات عمر خیام را به اشعار انگلیسی در نهایت زیبایی و شیرینی ترجمه کرده است که در فصاحت لفظ و بلاغت معنی تقریبأ معادل فارسی آن است . این ترجمه ، در سال 1859 میلادی در لندن منتشر شد و چنان مطبوع طبع خواص گردید و چندان مقبولیت عموم را به هم رسانید که پس از آن چندین مرتبه به طور مکرر در انگلستان و آمریکا به تعداد بسیار زیاد چاپ شد و نسخه های آن به زودی نایاب گردید.

جمع زیادی از ادیبان و فاضلان اروپا و آمریکا نیز به ترجمه ی رباعیات او پرداختند و بسیاری دیگر به تقلید از سبک رباعیات خیام رباعی ها سروده و چاپ کردند و اکنون در انگلستان و آمریکا " ادبیات عـُمری "  خود ،  طریقه و سبک خاصی از ادبیات و اشعار شده است .

بعد از انتشار ترجمه ی " فیتز جرالد "  تا کنون ، اقبال عمومی عوام و خواص به رباعی های عمر خیام ، طرز خیالها و مسلک و فلسفه او روز به روز در تزاید است ، و انجمن های متعدد به نام وی در اروپا و آمریکا تأسیس شده است . از جمله ی آنها ، انجمن عمر خیامی لندن است که در سال 1892 میلادی به نام ( عمر خیام کلوپ ) یعنی انجمن عمر خیام تأسیس گردیده است . مؤسسات این انجمن از فاضلان ، ادیبان و برخی صاحبان جراید بودند ، در سال 1893 میلادی انجمن مذکور با رسم ها و تشریفات شایان اهمیت ، دو عدد بوته گل سرخ بر سر قبر فیتز جرالد مترجم رباعیات عمر خیامی نشانیده و سرلوحه ای که حاوی کتیبه زیر بود در آنجا نصب گردید:

" این بوته گل سرخی است که در باغ کیو پرورده شده و تخم آن ،  سیمپسن از مقبره ی عمر خیام در نیشابور آورده است و به دست چندین تن از هواخواهان ادوارد فیتز جرالد از جانب انجمن عمر خیام کاشته شد. "

علامه دهخدا در حاشیه مطالب مربوط به خیام نوشته است: از شاگردان خیام فیلسوف ، محمد ایلاقر و حکیم علی بن محمد حجازی قانی و علامه شهید ، عبد الله بن محمد میانجی است . نظریه های عمر خیام  نیشابوری برای اصلاح تقویم ، حتی از تقویم فعلی اروپا که موسوم به تقویم گریگوریست صحیح تر است ، چه تقویم گریگوری در طول 2320 سال ، یک روز خطا می کند و تقویم خیامی در 3770 سال یک روز خطا می کند  . در سالهای اخیر به کوشش انجمن آثار ملی ایران در آرامگاه این حکیم عالی قدر ایرانی ، بنائی زیبا و باغی دلگشا ساخته شده است .

جایگاه علمی خیام

در مجموع ، خیام نیشابوری ریاضیدانی نابغه ، منجمی مبتکر ،  حسابگری دقیق و شاعری بی نظیر بود که مسئله ی حرکت انتقالی زمین و اصلاح تقویم را پس از قرن ها با نبوغش به نحوی مطرح کرد که هنوز مایه ی استفاده ی رسمی جهان است. ابداع مثلث پاسکال در حساب ،  بیان دو جمله ای نیوتن (بیونوم نیوتون) و کشف کـَمیـّت های متصل و منفصل برای نخستین بار در جبر ، چهار ضلعی "ساکری" ، اصل اول اقلیدس ، حل هندسی معادلات درجه 2 و3 قبل از دکارت درعلم هندسه ، از جمله اکتشافات وی به شمار می آمد . خیام ، اساس فرمول فضای محدود و مطلق را در علم فضائی و نسبی در هم ریخت و اولین ایرانی است که فرضیه ی نسبی را به طریق فلسفی بیان داشت  . او دانشمندی است که با ترکیبی که از حل معادلات به وسیله دو سهمی و یک سهمی و یک دایره حل می کرد ، توانست 13 نوع مختلف معادلات ارائه کند و تمام مراکز علمی جهان به نامش افتخار می کنند. نام خیام به عنوان سراینده ی  رباعیات نیز در جهان مشهور شده است.-تبیان-

نامگذاری سال 2009 به نام فردوسی

پیشنهاد ایران به یونسکو

نامگذاری سال 2009 به نام فردوسی

جام جم آنلاین: پس از ماه ها تلاش برای تدوین سندی مستدل درباره گذشت هزار سال از اتمام سرایش شاهنامه، دبیرکل بنیاد فردوسی از ارائه پیشنهاد رسمی ایران به یونسکو مبنی بر نامگذاری سال 2009 میلادی به نام خالق شاهنامه طی دو روز آینده خبر داد.

 یاسر موحدفر دبیرکل بنیاد فردوسی در گفتگو با مهر، از ارائه قریب الوقوع پیشنهاد رسمی و مستدل ایران به یونسکو در خصوص نامگذاری سال 2009 میلادی به نام "حکیم ابوالقاسم فردوسی" خبر داد.

وی با اشاره به آغاز به کار "کنگره بزرگداشت حکیم توس" تا ساعاتی دیگر، افزود: از امروز و به مناسبت بزرگداشت خالق شاهنامه، سومین کنگره "پاژ" با حضور بسیاری از شخصیتهای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، نویسندگان، شاعران و چهره های فرهنگی و فردوسی شناسان از کشورهای مختلف آغاز می شود و در کنار این کنگره نیز، از ساعاتی پیش جشنواره ای در ستایش حکیم توس در مجتمع فرهنگی هنری و سیاحتی شهید باهنر تهران برپا شده است که در آن تندیس اساطیر شاهنامه به نمایش درخواهد آمد و یک نمایشگاه نقاشی نیز برپا خواهد بود. ضمن اینکه کارگاه های مختلف نقاشی، کتاب، تولیدات فرهنگی، شاهنامه خوانی برای خانواده ها دایر خواهد بود.

دبیرکل بنیاد فردوسی در ادامه با اشاره به نشستی تخصصی که در خلال برنامه های کنگره پاژ برگزار می شود، گفت: در این نشست استادان شاهنامه پژوه و مسئولین فرهنگی ایران، افغانستان و تاجیکستان، نماینده فرهنگی کمیسیون ملی یونسکو در ایران و دیگر شخصیتهای فرهنگی حضور می یابند. هدف از این نشست که از ساعت 17.30 تا 20 امروز (25 اردیبهشت) در تالار آبی کاخ نیاوران برگزار می شود، ارائه پیشنهاد ایران برای نامگذاری سال 2009 میلادی به نام فردوسی است و در این جلسه این پیشنهاد به صورت رسمی به نماینده یونسکو تقدیم می شود.

موحدفر اضافه کرد: در این نشست دکتر فریدون جنیدی - رئیس هیئت امنای بنیاد فردوسی - مستندات تاریخی در خصوص اتمام هزاره سرایش فردوسی در سال 1388 (برابر با سال 2009 میلادی) را ارائه و پیشنهاد رسمی بنیاد و کشور جمهوری اسلامی ایران را به فاطمه فراهانی نماینده یونسکو تقدیم می کند.

وی با ابراز امیدواری نسبت به نامگذاری سال 2009 به نام فردوسی از سوی یونسکو، گفت: این پیشنهاد از سوی بنیاد فردوسی و با تلاشهای فراوان فریدون جنیدی به ثمر نشسته است و با توجه به مذاکرات قبلی با مسئولان فرهنگی یونسکو و دیدارهای دبیرکل هیئت امنای بنیاد با این مسئولان، نسبت به جلب نظر یونسکو در این خصوص بسیار امیدواریم. ضمن اینکه یونسکو اسامی 60 نفر از مفاخر جهانی را در فهرستی قرار داده و آنها را برای نامیدن سالهای مختلف در دست بررسی دارد که دو تن از آنها مولوی و رودکی بودند که سال گذشته و سال جاری به نام آنها بود و هست.

به گفته دبیرکل بنیاد فردوسی، محمدحسین صفار هرندی (وزیر ارشاد)، اسفندیار رحیم مشایی (معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری)، محمدباقر قالیباف (شهردار تهران)، جواد شمقدری (مشاور هنری رئیس جمهور)، حسن حبیبی (رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی)، میرحسین موسوی (رئیس فرهنگستان هنر)، بهمن نامورمطلق (دبیر فرهنگستان هنر)، منصور واعظی (دبیر شورای فرهنگ عمومی)، احمد احمدی (رئیس انتشارات سمت)، احمد مسجدجامعی (رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران)، علی اصغر شعردوست (دبیر شورای عالی ایرانیان خارج از کشور)، سعید بابایی (رئیس سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی)، سعید پورعلی (معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی)، حسن انوشه (رئیس دانشنامه ادب فارسی)، هاشمی (مدیرکل همکاری های فرهنگی هنری سازمان فرهنگ و ارتباطات)، محمد رجبی (رئیس موسسه فرهنگی اکو)، فرامرز تمنا (مدیر امور فرهنگی افغانستان در موسسه فرهنگی اکو)، شهاب الدین شجاع (استاد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران)، همدم (وزیر اسبق فرهنگ تاجیکستان)، محمدعلی اسلامی ندوشن (رئیس ایرانسرای فردوسی)، ایرج حسابی (رئیس بنیاد پروفسور حسابی)، قدمعلی سرامی و محمدحسین طوسی وند (اعضای هیئت امنای بنیاد فردوسی) و تنی چند از معاونان سازمان میراث فرهنگی، شهرداری تهران و جهاد دانشگاهی از دعوت شدگان به این کنگره اند.

مشهدی‌ها آرامگاه فردوسی را گلباران کردند.

25 اردیبهشت همزمان با روز ملی حکیم توس‌ مشهدی‌ها آرامگاه فردوسی را گلباران کردند مشهد - خبرنگار جام‌‌‌جم: رئیس اداره فرهنگی و ارتباطات سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان گفت: همزمان با روز ملی فردوسی، 25 اردیبهشت آرامگاه این شاعر حماسه سرا گلباران می‌شود. محمدرضا پهلوان دیروز در جمع خبرنگاران با این اشاره که این روز مصادف با آغاز هفته میراث فرهنگی است، از اجرای نقالی شاهنامه، ورزش‌های باستانی و موسیقی مقامی در مشهد خبر داد و گفت: قرائت شعر توسط دانشجویان افغان و تاجیک، سخنرانی، تقدیر از خادمان میراث فرهنگی و بازدید از نمایشگاه‌های جنبی از جمله برنامه‌های بزرگداشت فردوسی است که در محل آرامگاه او برگزار خواهد شد. مسوول ستاد بزرگداشت هفته میراث فرهنگی خراسان رضوی یادآور شد: در برگزاری روز ملی فردوسی، دانشگاه فردوسی مشهد، فرهنگسرای فردوسی و شهرداری مشهد نیز با تدارک برنامه‌هایی مشارکت دارند. پهلوان خاطرنشان کرد: در هفته میراث فرهنگی در خراسان ضمن نواخته شدن زنگ میراث فرهنگی در مدارس استان، برگزاری نمایشگاه‌های مختلف، مسابقات، افتتاح پروژه‌های میراث فرهنگی و جشنواره ملی صنایع دستی، سوغات و غذاهای سنتی در گناباد از جمله برنامه‌ها خواهد بود. به گفته وی همزمان با روزهای فردوسی و خیام (25 و 28 اردیبهشت)‌ بازدید از موزه‌های استان رایگان است.

دکتر ریاحی به خاک سپرده شد

پیکر «محمد امین ریاحی» شاهنامه‌پژوه، استاد زبان و ادبیات پارسی و از شاگردان ملک‌الشعرای بهار و بدیع‌الزمان فروزان‌فر که 25اردیبهشت در بیمارستان ایرانمهر تهران درگذشته بود،امروز یکشنبه از برابر بیمارستان تشییع و به خاک سپرده شد. 

علی دهباشی مدیر نشریه بخارا در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با بیان این مطلب افزود: وی در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران موفق به دریافت درجه دکتری شد و از شاگردان ملک‌الشعرای بهار و بدیع‌الزمان فروزان‌فر بود که رساله دکتری خود را زیر نظر فروزان‌فر به تصحیح متن بسیار دشوار «مرصاد ‌العباد» گذراند.
وی ادامه داد: مرحوم ریاحی در زمینه‌های مختلف از جمله شاهنامه به پژوهش پرداخت و بیش از نیم قرن از زندگی‌اش به تحقیق و پژوهش درباره فردوسی و شاهنامه اختصاص یافت.
دهباشی یادآور شد: ریاحی که مولف آثار بسیاری درباره ادبیات کلاسیک است در دهه 50 بنیاد شاهنامه را تاسیس کرد و شخصیت‌هایی همچون «احمد تفضلی»، «مجتبی مینویی» و «علی رواقی» در آن بنیاد به شاهنامه پژوهی پرداختند.
وی درباره کتاب‌های این استاد ادبیات اظهار داشت: «سرچشمه‌های فردوسی شناسی»، «مونوگرافی خوی» کتابی 800 صفحه‌ای درباره تاریخ و جغرافیای شهرستان خوی، «زبان و ادبیات فارسی در قلمرو عثمانی»، «گلگشت در شعر و اندیشه حافظ» و «کسایی مروزی- زندگی و اندیشه و شعر او» از جمله کتاب‌های او بودند.
مدیر نشریه بخارا توضیح داد: ریاحی بالغ بر 200 مقاله در شرح دشواری‌های شاهنامه و بازخوانی داستان‌های شاهنامه تالیف کرد. از سوی دیگر فعالیت‌های او در زمینه تدوین و تبیین کتاب‌های درسی در دهه 30 و 40 بسیار ارزشمند است. 
 «تصحیح رتبت الحیات» و کتاب «سفارتخانه‌های ایران»از جمله دیگر آثار وی بودند.

دکتر محمد امین ریاحی در زمینه شاهنامه‌پژوهی و تصحیح متون چهره‌ای یگانه بود و پژوهش وی در زمینه مرقد شمس، مرشد مولانا جلال‌الدین بلخی از جمله کارهای ماندگاری وی به شمار می‌رود که در کتاب تاریخ خوی‌ تالیف وی آمده است.